فضای سیاسی و اجتماعی بنگلادش هر چه بیشتر به زمان برگزاری انتخابات پارلمانی این کشور ( اوایل ژانویه 2024 ) نزدیکتر می شود شاهد تنش ها و التهابات سیاسی و حتی اغتشاشات میدانی بیشتری می گردد.

روز شنبه 28 اکتبر 2023 ،حزب حاکم عوامی لیگ و دو حزب سیاسی مخالف بی ان پی و جماعت اسلامی همزمان در سه نقطه شهر داکا هواداران خود را به حضور در خیابان ها دعوت کرده و تجمعات حزبی گسترده ای براه انداختند. این تجمعات به درگیری کشیده شد و در برخورد هواداران احزاب مخالف دولت با نیروهای پلیس، دهها تن زخمی و یک نفر کشته شد.

یک روز بعد، یکشنبه 29 اکتبر 2023 دو حزب سیاسی مخالف بی ان پی و جماعت اسلامی اقدام به اعلام اعتصاب سراسری در مخالفت با دولت در کشور کردند که این فراخوان نیز در نقاط مختلفی به درگیری های شدید انجامید. در این تجمعات اعتراضی و درگیری ها که همراه با مقابله نیروهای پلیس با معترضین بود، بنابر اخبار رسانه ها تعداد 4 نفر کشته و بیش از 50 نفر زخمی شدند.1

پس از درگیری های روز یکشنبه داکا، پلیس اقدام به بازداشت آقای میرزا فخر العالم دبیر کل حزب مخالف بی ان پی و دستگیری بیش از 1000 نفر از طرفداران دو حزب مخالف یاد شده کرد. این اقدام،تنش موجود در فضای سیاسی بنگلادش را تشدید کرد و اعضاء و طرفداران حزب سیاسی بی ان پی را که رقیب سنتی و اصلی حزب حاکم است، به رفتارهای همراه با تندی و عصبانیت بیشتر سوق داد و در برخی دیگر از شهر های کشور، درگیری هایی میان نیروهای پلیس و هواداران احزاب مخالف اتفاق افتاد.

بدنبال این فشار ها و دستگیری های گسترده، احزاب مخالف بی ان پی و جماعت اسلامی روزهای سه شنبه، چهارشنبه و پنجشنبه هفته جاری( 31 اکتبر و اول و دوم نوامبر 2023 ) را به مدت سه روز در بنگلادش، روزهای حصر اعلام کردند و تردد اتوبوس ها، کامیون ها و وسایل نقلیه عمومی را در جاده های بین شهری و حتی در داخل شهرها ممنوع اعلام کردند.

این تصمیم اگرچه با مخالفت دولت و حزب حاکم روبرو شد ولی بدلیل خطرات ناشی از این تصمیم و  اقدامات احتمالی خرابکارانه و خشونت آمیز نظیر مسدود کردن راهها و جاده ها ، آتش زدن اتوبوس ها و خودرو ها از سوی طرفداران دو حزب مخالف یاد شده  که در موارد متعددی اتفاق افتاد و خسارت هایی ببار آورد، تاثیر روانی خود را برجای گذاشت و عملا ترددها در سطح شهرها و جاده های بین شهری مختل و خدمات حمل و نقل عمومی تعطیل گردید. بطوری که برخی روزنامه ها از جمله روزنامه انقلاب در خبری تیتر زد که ارتباط پایتخت با تمام مناطق و شهرستان های کشور قطع شد.2

 این شرائط، تعطیلی مدارس و دانشگاهها را هم در پی داشت و حتی برخی از مراکز کسب و تجارت و بازارها نیز از بیم اقدامات خرابکارانه طرفداران دو حزب سیاسی مخالف بی ان پی و جماعت اسلامی، کار و فعالیت خود را تعطیل کردند. بطوری که خیابان های شهر شلوغ و پرترافیک داکا خلوت و جاده های بین شهری در سراسر بنگلادش خالی از تردد های معمول شد و عملا کشور حالت تعطیلی پیدا کرد.

با این وضعیت، می توان گفت چالش های سیاسی احزاب مخالف با حزب حاکم بر سر نحوه برگزاری انتخابات آتی پارلمانی که از چند ماه پیش در عرصه رسانه ها و محافل و نشست های سیاسی و حزبی آغاز شده بود، از یک هفته پیش تبدیل به اغتشاشات و درگیری های میدانی در سطح برخی از خیابان ها و میادین پایتخت و برخی دیگر از شهرها گردیده و شرائط عمومی کشور را ملتهب کرده است.

  چنانچه اشاره شد تنش ها و اختلافات احزاب مخالف، خصوصا حزب بی ان پی با حزب حاکم عوامی لیگ به رهبری خانم شیخ حسینه که 15 سال است دولت و مجلس را در اختیار دارد، بر سر نحوه برگزاری انتخابات پارلمانی آتی است. حزب بی ان پی که در این مسئله حزب جماعت اسلامی را هم با خود به همراه دارد، خواهان برگزاری انتخابات پارلمانی توسط یک دولت موقت بی طرف است تا بدین وسیله سلامت و آزادی انتخابات تضمین شود. ولی دولت خانم شیخ حسینه مخالف این امر است و به برگزاری انتخابات از سوی نهادها و دستگاههای قانونی ذیربط دولتی ( کمیسیون انتخابات و وزارت کشور ) اصرار دارد و زیر بار خواسته احزاب مخالف نمی رود.

اختلاف بر سر این موضوع پای برخی کشورهای منطقه و قدرت های جهانی را هم به مسئله انتخابات پارلمانی آتی بنگلادش که موضوعی داخلی است و سرنوشت دولت و مجلس آینده  این کشور را تعیین خواهد کرد، باز نموده است. در این فرایند، هم دو حزب اصلی کشور به نوعی در یک شرائط اجباری خواهان کمک گیری از عوامل دخیل خارجی و یار کشی از آنها به نفع خود هستند، و هم کشورها و قدرت های خارجی بهانه پیدا کرده اند تا به موضوعات داخلی بنگلادش ورود کرده و در مسائل و معادلات داخلی این کشور نقش آفرینی کنند.

ورود آمریکا به این مسئله بیشتر و پررنگتر از دیگر کشورهاست و آشکارا با دخالت در مسائل داخلی بنگلادش بدنبال امتیاز گیری و زیاده خواهی حداکثری است. واشنگتن از یک طرف به بهانه نگرانی از برگزاری سالم و آزاد انتخابات به دولت خانم شیخ حسینه فشار وارد می کند تا امتیازات بیشتری کسب کند و از سوی دیگر با ارتباط با رهبران حزب مخالف و رقیب بی ان پی، به آنان پشت گرمی می دهد تا از طریق آنان پای خود را هر چه بیشتر در امور داخلی این کشور وارد کند.

1. روزنامه جوگانتر ، دوشنبه 30 اکتبر 2023   
2. روزنامه انقلاب ، پنجشنبه 2 نوامبر 2023